Đục thủy tinh thể (Cườm khô): Nguyên nhân – Dấu hiệu – Điều trị và Hành trình lấy lại ánh sáng

Đục thủy tinh thể (Cườm khô): Nguyên nhân – Dấu hiệu – Điều trị và Hành trình lấy lại ánh sáng

I. Vì sao bạn nên quan tâm đến đục thủy tinh thể?

Đục thủy tinh thể (cườm khô) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mờ mắt ở người trung niên và cao tuổi. Bệnh tiến triển âm thầm, khiến thị lực suy giảm dần như có lớp sương che trước mắt. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, hậu quả có thể là mất thị lực vĩnh viễn.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ từ A-Z về cườm khô: nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, có nên mổ không, quá trình hồi phục và cách lấy lại ánh sáng cho đôi mắt.

1. Đục thủy tinh thể là gì? (Cườm khô là gì?)

Trong cấu trúc mắt, thủy tinh thể là thấu kính trong suốt nằm phía sau mống mắt. Vai trò của nó giống như một “ống kính máy ảnh”, hội tụ ánh sáng để truyền hình ảnh lên võng mạc. Khi có vấn đề, chẳng hạn như tuổi tác hoặc tổn thương, thủy tinh thể bị mờ đục dần. Hậu quả là ánh sáng không đi qua được rõ ràng, khiến hình ảnh trở nên mờ nhòe – và đó là lúc bệnh đục thủy tinh thể hình thành.

Đừng nhầm lẫn với cườm nước (glôcôm) – một bệnh hoàn toàn khác, nguy hiểm hơn và có thể làm tăng nhãn áp, mất thị lực nhanh chóng.

Đục thủy tinh thể (cườm khô) là bệnh lý thường gặp ở người trung niên và cao tuổi, gây mờ mắt dần theo thời gian. Bệnh tiến triển âm thầm và nếu không điều trị kịp thời, có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.

2. Nguyên nhân gây đục thủy tinh thể

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đục thủy tinh thể, trong đó phổ biến nhất là do quá trình lão hóa:

2.1 Lão hóa (nguyên nhân hàng đầu)

Khi tuổi tác tăng lên, cấu trúc protein trong thủy tinh thể biến đổi, tạo ra những mảng mờ khiến ánh sáng không truyền qua được. Đây là lý do vì sao hơn 80% người từ 60 tuổi trở lên gặp vấn đề về thủy tinh thể.

2.2. Tiểu đường, tăng huyết áp

Những bệnh lý mạn tính này làm rối loạn chuyển hóa, tăng phản ứng oxy hóa trong cơ thể, từ đó đẩy nhanh quá trình đục thủy tinh thể.

2.3. Chấn thương mắt hoặc từng mổ mắt

Những tổn thương do tai nạn, mổ võng mạc, mổ cườm nước… có thể gây ảnh hưởng cấu trúc và khiến thủy tinh thể bị đục sớm hơn bình thường.

2.4. Tiếp xúc nhiều với tia UV, ánh sáng xanh

Người làm việc ngoài trời hoặc thường xuyên sử dụng thiết bị điện tử mà không bảo vệ mắt có nguy cơ cao bị tổn thương tế bào mắt.

2.5. Di truyền hoặc bẩm sinh

Dù không phổ biến, nhưng một số người bị đục thủy tinh thể từ nhỏ hoặc có khuynh hướng di truyền trong gia đình.

3. Dấu hiệu nhận biết bệnh cườm khô

Việc phát hiện sớm là yếu tố then chốt giúp điều trị hiệu quả. Nếu bạn hoặc người thân có những biểu hiện sau, hãy đi khám mắt càng sớm càng tốt:

• Thị lực giảm dần, nhìn mờ như có sương mù che trước mắt
• Nhìn thấy quầng sáng quanh đèn, đèn xe về đêm rất khó chịu
• Nhạy cảm với ánh sáng, đặc biệt là ánh nắng mặt trời
• Phải thay kính thường xuyên nhưng vẫn thấy không rõ
• Màu sắc trở nên nhạt nhòa, khó phân biệt rõ ràng
• Có cảm giác mắt mỏi khi đọc hoặc làm việc gần

Những dấu hiệu này có thể xuất hiện âm thầm và thường bị nhầm lẫn với hiện tượng “lão thị” đơn thuần. Đừng chủ quan.

4. Khi nào nên mổ đục thủy tinh thể?

Rất nhiều người trì hoãn việc mổ vì sợ hãi hoặc nghĩ rằng “chưa đến lúc”. Tuy nhiên, thực tế thì:

• Khi thị lực suy giảm ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày như đọc báo, đi xe, nấu ăn…
• Khi mắt mờ gây nguy hiểm như dễ té ngã, không thấy bậc thang, không nhận ra người quen
• Khi bác sĩ chuyên khoa chỉ định cần mổ để tránh biến chứng như tăng nhãn áp thứ phát, viêm màng bồ đào

Thì đó chính là thời điểm bạn nên nghiêm túc cân nhắc điều trị bằng phẫu thuật.

5. Mổ đục thủy tinh thể có đau không?

Đây là một câu hỏi được rất nhiều bệnh nhân lớn tuổi quan tâm. Câu trả lời là: không đau. Trong quá trình mổ:

• Bệnh nhân được gây tê tại chỗ (thuốc nhỏ mắt hoặc tiêm quanh mắt)
• Vẫn tỉnh táo, có thể cảm nhận ánh sáng nhưng không thấy đau
• Thời gian thực hiện chỉ từ 15–30 phút

Sau mổ có thể hơi cộm hoặc khó chịu nhẹ, nhưng cảm giác này sẽ giảm rõ sau 1–2 ngày nếu tuân thủ đúng hướng dẫn chăm sóc.

6. Các phương pháp điều trị hiện nay

Hiện tại, không có thuốc hay thực phẩm chức năng nào có thể làm tan hoặc làm chậm quá trình đục thủy tinh thể một cách hiệu quả về mặt lâm sàng.

Điều trị duy nhất mang lại kết quả thực sự là phẫu thuật lấy thủy tinh thể đục và thay bằng thủy tinh thể nhân tạo. Sau phẫu thuật, bệnh nhân thường nhìn rõ trở lại và có thể hoạt động bình thường.

Bác sĩ sẽ chọn loại kính nội nhãn phù hợp với nhu cầu từng người: nhìn xa, nhìn gần, hoặc đa tròng.

7. Thời gian hồi phục sau mổ đục thủy tinh thể

Sau mổ, mỗi người hồi phục với tốc độ khác nhau, nhưng thông thường:

• Ngày 1–2: mắt cần được bảo vệ kỹ, đeo kính chống bụi, không dụi mắt
• Ngày 3–5: thị lực bắt đầu cải thiện, giảm cảm giác cộm
• Sau 2 tuần: có thể sinh hoạt bình thường, không gắng sức
• Sau 1 tháng: thị lực ổn định, tái khám để đánh giá kết quả

Người cao tuổi cần được hướng dẫn kỹ về chế độ sinh hoạt, chế độ ăn và theo dõi sát sau mổ.

8. Đục thủy tinh thể có tái phát không?

Sau khi được thay thế bằng thủy tinh thể nhân tạo, bệnh sẽ không quay lại như cũ. Tuy nhiên:

• Khoảng 10–20% người bệnh có thể bị tình trạng gọi là đục bao sau – màng bao quanh thủy tinh thể nhân tạo bị mờ theo thời gian.
• Đây không phải tái phát, mà là biến chứng nhẹ, điều trị đơn giản bằng chiếu laser YAG, không cần phẫu thuật lại.

9. Cườm mắt có di truyền không?

Có. Dù không nhiều, nhưng có một tỷ lệ nhỏ người bệnh bị di truyền – đặc biệt nếu trong gia đình có bố mẹ hoặc ông bà từng bị cườm sớm.

Ngoài ra, có một dạng đục thủy tinh thể bẩm sinh, có thể phát hiện ở trẻ sơ sinh. Với những trường hợp này, việc phát hiện và mổ sớm giúp bảo tồn và phát triển thị lực cho trẻ về sau.

10. Cách phòng ngừa đục thủy tinh thể

• Bảo vệ mắt khỏi tia cực tím (UV) bằng cách đeo kính râm, nón rộng vành khi ra ngoài trời
• Ăn nhiều rau củ quả, đặc biệt là thực phẩm chứa vitamin A, C, E và chất chống oxy hóa
• Kiểm soát tốt bệnh lý mạn tính như tiểu đường, huyết áp
• Hạn chế thuốc gây tác dụng phụ lên mắt như corticoid kéo dài
• Khám mắt định kỳ mỗi 6–12 tháng sau tuổi 40

11. Trải nghiệm thực tế từ người bệnh

“Tôi năm nay 69 tuổi, mắt mờ dần suốt 3 năm. Ban đầu tôi nghĩ do tuổi già. Nhưng đến lúc không còn thấy rõ mặt con cháu, không đi chợ được, tôi mới đến khám và được chẩn đoán bị cườm khô. Nhờ bác sĩ ở Bệnh viện Mắt Đắk Lắk, sau mổ tôi có thể nhìn rõ lại, đi đứng vững vàng hơn. Cảm giác như được sinh ra lần nữa.” – Bà Lài, Buôn Ma Thuột.

II. Gợi ý địa điểm điều trị uy tín: Bệnh viện Mắt Đắk Lắk

• Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa được đào tạo bài bản, tận tâm với người bệnh
• Hệ thống phẫu thuật hiện đại, vô trùng tuyệt đối
• Thực hiện hàng trăm ca mổ đục thủy tinh thể mỗi tháng
• Có hỗ trợ Bảo hiểm Y tế và tư vấn tận tình trước – sau mổ

III. Kết luận

Đục thủy tinh thể không phải là dấu chấm hết cho thị lực của bạn.

Nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bạn hoàn toàn có thể nhìn rõ trở lại, tự chăm sóc bản thân, tận hưởng cuộc sống tuổi già khỏe mạnh.

Đừng để ánh sáng vụt tắt trong đôi mắt bạn.

Hãy khám mắt định kỳ và lắng nghe cơ thể – vì đôi mắt cũng cần được quan tâm như trái tim.

👉 Nếu bạn hoặc người thân đang có dấu hiệu của bệnh cườm khô, hãy liên hệ ngay với Bệnh viện Mắt Đắk Lắk để được tư vấn và hỗ trợ điều trị sớm nhất.

📞 Gọi ngay 0262 3616 666 hoặc gửi tin nhắn qua Fanpage: Bệnh viện Mắt Đắk Lắk để được tư vấn chi tiết, nhanh chóng và tận tình.