Phẫu Thuật Mộng Thịt Trong Mắt Và Những Điều Cần Biết?

Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, là một trong những giác quan quan trọng nhất giúp con người cảm nhận và kết nối với thế giới xung quanh. Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện đại, nhiều người đang phải đối mặt với các bệnh lý về mắt mà nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ảnh hưởng lớn tới thị lực, trong đó có mộng thịt trong mắt. Phẫu thuật mộng thịt trong mắt là một trong những phương pháp điều trị hiệu quả, giúp trả lại vẻ đẹp và sức khỏe cho đôi mắt của bạn. Trong bài viết này, Bệnh Viện Mắt Đắk Lắk sẽ cung cấp cho bạn những thông tin đầy đủ, khoa học và cập nhật nhất về căn bệnh này.

1. Mộng Thịt Trong Mắt Là Gì?

Mộng thịt trong mắt (pterygium) là tình trạng kết mạc – lớp màng mỏng, trong suốt bao phủ lòng trắng và bên trong mí mắt – phát triển bất thường, lan rộng trên bề mặt nhãn cầu và xâm lấn lên giác mạc. Mộng thịt có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai mắt, thường phát triển ở khóe mắt trong (gần mũi) và nếu không được điều trị, mô này có thể tiến sâu vào trung tâm giác mạc, che lấp đồng tử, ảnh hưởng trực tiếp tới thị lực.

Đặc Điểm Nhận Dạng Mộng Thịt

• Xuất hiện màng mỏng màu trắng đục hoặc vàng nhạt trên lòng trắng mắt, gần khóe mắt.

• Khi mộng thịt phát triển lớn, mắt có thể đỏ, cộm, chảy nước mắt, hoặc cảm giác như có dị vật trong mắt.

• Một số trường hợp gây mất thẩm mỹ hoặc giảm tầm nhìn nếu mô phát triển che phủ đồng tử.

2. Nguyên Nhân Gây Ra Mộng Thịt Ở Mắt

Mộng thịt là một bệnh lý mắt phổ biến, đặc biệt ở những khu vực có điều kiện môi trường khắc nghiệt. Việc hiểu rõ nguyên nhân giúp bạn chủ động phòng tránh và phát hiện sớm nguy cơ mắc bệnh.

Yếu Tố Nội Sinh (Bên Trong Cơ Thể)

• Di truyền:
  Một số nghiên cứu chỉ ra rằng yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng. Nếu trong gia đình có người từng bị mộng thịt, bạn cũng sẽ có nguy cơ cao hơn mắc bệnh này. Các gen liên quan đến cấu trúc, sức đề kháng của kết mạc và phản ứng với tia UV đều góp phần vào quá trình hình thành mộng thịt.

• Khô mắt mạn tính, viêm kết mạc:
  Khi mắt không tiết đủ nước mắt hoặc thường xuyên bị viêm kết mạc (do dị ứng, bụi, nhiễm trùng…), lớp màng bảo vệ mắt suy yếu, dễ dẫn đến tổn thương, kích thích kết mạc tăng sinh quá mức. Đặc biệt, người mắc hội chứng khô mắt (thường gặp ở người cao tuổi, phụ nữ tiền mãn kinh) có nguy cơ mắc mộng thịt cao hơn.

• Thiếu vitamin A và các vi chất:
  Vitamin A là dưỡng chất thiết yếu giúp duy trì sức khỏe giác mạc và kết mạc. Thiếu hụt vitamin A sẽ khiến màng mắt dễ bị khô, bong tróc, tổn thương, làm giảm sức đề kháng và tăng nguy cơ hình thành mộng thịt. Ngoài ra, thiếu các chất chống oxy hóa như vitamin C, E cũng khiến tế bào kết mạc dễ tổn thương bởi các gốc tự do từ môi trường.

Yếu Tố Ngoại Sinh (Tác Nhân Từ Môi Trường Bên Ngoài)

• Tia cực tím (UV):
  Tia UV từ ánh nắng mặt trời là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất. Khi tiếp xúc kéo dài mà không bảo vệ mắt, tia UV sẽ kích thích kết mạc tăng sinh bất thường, tạo điều kiện cho mộng thịt phát triển. Những người thường xuyên làm việc ngoài trời (nông dân, ngư dân, công nhân xây dựng, vận động viên thể thao ngoài trời…) đặc biệt dễ mắc bệnh.

• Môi trường nắng nóng, gió, bụi:
  Các yếu tố khí hậu đặc trưng như nắng gắt, gió mạnh, bụi mịn (ở vùng ven biển, đồng bằng, nông thôn hoặc khu công nghiệp) đều gây kích thích cơ học, hóa học kéo dài lên bề mặt nhãn cầu, thúc đẩy quá trình tăng sinh của kết mạc.

• Tiếp xúc với các chất kích thích/dị ứng:
  Mắt tiếp xúc thường xuyên với phấn hoa, lông động vật, hóa chất, khói thuốc lá, chất ô nhiễm không khí… làm tăng nguy cơ viêm kết mạc dị ứng, về lâu dài thúc đẩy sự phát triển của mộng thịt.

• Không sử dụng kính bảo vệ mắt:
  Nhiều người có thói quen không đeo kính râm hoặc kính chắn gió khi ra ngoài nắng, làm việc trong môi trường bụi bặm, tạo điều kiện cho tác nhân gây hại tiếp xúc trực tiếp lên bề mặt mắt.

Các Nhóm Nguy Cơ Đặc Biệt Dễ Mắc Mộng Thịt

• Đối tượng làm việc ngoài trời: Nông dân, ngư dân, công nhân, lái xe đường dài, nhân viên vệ sinh, vận động viên thể thao ngoài trời…

• Người lớn tuổi: Khả năng tái tạo tế bào giảm, chức năng tuyến lệ kém đi, dễ mắc bệnh.

• Nam giới: Nhiều thống kê cho thấy tỷ lệ nam giới mắc mộng thịt cao hơn nữ giới do tần suất tiếp xúc ngoài trời lớn hơn.

• Người sống ở vùng ven biển, miền Trung, miền Nam: Đặc biệt dễ gặp ở những nơi có khí hậu nắng nóng, độ ẩm cao, nhiều gió bụi quanh năm.

3. Biến Chứng Khi Mắc Mộng Thịt Trong Mắt

Mộng thịt trong mắt tưởng chừng lành tính nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe thị lực và chất lượng sống của người bệnh.

Viêm Kết Mạc Tái Phát

Mộng thịt phát triển gây kích thích liên tục lên kết mạc, khiến vùng này dễ bị đỏ, sưng, ngứa, rát hoặc chảy nước mắt. Tình trạng viêm này có thể lan rộng ra những phần kết mạc lành xung quanh, gây khó chịu kéo dài và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm khác ở mắt.

Tăng Tiết Nước Mắt (Chảy Nước Mắt Sống)

Bề mặt nhãn cầu thay đổi do mộng thịt khiến mắt nhạy cảm hơn với các tác nhân như gió, bụi, ánh sáng, làm tuyến lệ phải hoạt động quá mức để làm ẩm và làm sạch mắt. Người bệnh thường xuyên có cảm giác nước mắt chảy ròng ròng, đặc biệt khi ra ngoài trời hoặc khi mộng thịt đã lan rộng trên giác mạc.

Hạn Chế Vận Nhãn (Giảm Khả Năng Chuyển Động Của Mắt)

Khi mộng thịt phát triển to, dày và bám chắc vào bề mặt nhãn cầu, nó có thể gây “kẹt” mắt, khiến người bệnh gặp khó khăn khi muốn liếc nhìn sang các phía. Trong trường hợp mộng thịt xuất hiện cả ở góc trong và góc ngoài mắt, nguy cơ này càng tăng lên, làm giảm tính linh hoạt của đôi mắt.

Gây Loạn Thị, Giảm Thị Lực

Mộng thịt bám trên giác mạc sẽ làm biến đổi độ cong bình thường của giác mạc, dẫn đến tình trạng loạn thị (mắt nhìn mờ, hình ảnh bị méo mó, nhòe hoặc không rõ nét). Nếu mộng lan rộng vào vùng trung tâm của giác mạc, nó có thể làm giảm nghiêm trọng thị lực, thậm chí gây mù lòa nếu không điều trị kịp thời.

Khuyết Thị Trường

Khi mộng thịt bò vào trung tâm giác mạc và che phủ đồng tử, người bệnh sẽ bị khuyết một phần hoặc toàn bộ thị trường (tức là mất tầm nhìn ở một số vùng trong trường nhìn). Điều này đặc biệt nguy hiểm khi mộng lớn ở cả hai mắt, khiến người bệnh không còn nhìn rõ khi lái xe, làm việc, sinh hoạt.

Nang Vùi Biểu Mô & Viêm Loét Giác Mạc Vùng Đầu Mộng

Các nang nhỏ có thể hình thành bên dưới mô mộng, gây cộm, đau hoặc kích thích kéo dài. Đặc biệt, nếu mộng thịt gây xước, bong tróc lớp biểu mô giác mạc, người bệnh có nguy cơ bị viêm loét giác mạc tại vị trí đầu mộng – một biến chứng nặng có thể dẫn tới đau nhức, nhiễm trùng mắt và giảm thị lực nghiêm trọng.

Nguy Cơ Nhiễm Trùng & Sẹo Vĩnh Viễn

Viêm, loét hoặc các vết xước do mộng thịt gây ra trên giác mạc nếu không được kiểm soát sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm tấn công. Biến chứng nhiễm trùng nặng có thể để lại sẹo giác mạc vĩnh viễn, ảnh hưởng không hồi phục đến tầm nhìn.

4. Khi Nào Cần Phẫu Thuật Mộng Thịt Trong Mắt?

Không phải tất cả các trường hợp mắc mộng thịt trong mắt đều cần can thiệp phẫu thuật ngay lập tức. Việc quyết định phẫu thuật phụ thuộc vào mức độ tiến triển, triệu chứng và ảnh hưởng của mộng thịt đối với sức khỏe thị lực cũng như sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Dưới đây là những trường hợp nên xem xét và chỉ định phẫu thuật:

Mộng thịt phát triển lớn, lan vào giác mạc

Khi mộng thịt lan sâu vào giác mạc (đặc biệt là vào vùng trung tâm hoặc gần trục thị giác), nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực là rất cao. Ở giai đoạn này, người bệnh có thể nhận thấy tầm nhìn bị mờ đi rõ rệt, hình ảnh méo mó hoặc xuất hiện vùng “bóng mờ” che khuất trong trường nhìn.

Đau nhức, khó chịu kéo dài

Mộng thịt không chỉ gây ra cảm giác cộm xốn, chảy nước mắt mà còn có thể gây đau nhức, ngứa rát, khó chịu kéo dài – nhất là khi tiếp xúc với gió, bụi, ánh sáng mạnh hoặc làm việc nhiều giờ trước màn hình. Nếu các triệu chứng này không thuyên giảm dù đã dùng thuốc nhỏ mắt, thay đổi thói quen sinh hoạt, việc phẫu thuật là cần thiết để giải quyết dứt điểm nguyên nhân gây khó chịu.

Ảnh hưởng nghiêm trọng tới thẩm mỹ

Ở nhiều trường hợp, mộng thịt phát triển lớn, có màu vàng nhạt hoặc trắng đục nổi bật trên lòng trắng mắt, khiến mắt lúc nào cũng đỏ, sưng và mất cân đối với mắt còn lại. Điều này không chỉ ảnh hưởng tới ngoại hình, sự tự tin khi giao tiếp mà còn khiến người bệnh ngại tiếp xúc xã hội, ảnh hưởng đến công việc và chất lượng cuộc sống. Khi mộng thịt gây mất thẩm mỹ, phẫu thuật là giải pháp giúp lấy lại sự tự tin và cải thiện diện mạo đôi mắt.

Xuất hiện biến chứng nguy hiểm

Nếu mộng thịt kèm theo các dấu hiệu như viêm đỏ dữ dội, sưng đau, mủ, loét giác mạc, giảm thị lực nhanh… thì đó là lúc cần can thiệp phẫu thuật khẩn cấp để ngăn ngừa các biến chứng nặng nề hơn như nhiễm trùng lan rộng, sẹo giác mạc vĩnh viễn hoặc thậm chí mù lòa.

5. Các Phương Pháp Điều Trị Mộng Thịt Trong Mắt

Phẫu thuật mộng thịt trong mắt là một thủ thuật hiện đại nhằm loại bỏ phần kết mạc tăng sinh bất thường – nguyên nhân chính gây cộm xốn, đỏ mắt và thậm chí ảnh hưởng đến thị lực nếu không được điều trị kịp thời. Kết mạc là lớp màng mỏng trong suốt bao phủ lòng trắng mắt và mặt trong của mí mắt, giúp bảo vệ bề mặt nhãn cầu khỏi các tác nhân bên ngoài.

Ở giai đoạn đầu, mộng thịt có thể không gây triệu chứng rõ rệt. Tuy nhiên, khi mộng thịt phát triển quá mức, lan rộng và xâm lấn lên giác mạc (phần trong suốt của mắt), người bệnh sẽ bắt đầu thấy giảm thị lực, cộm, khó chịu và có nguy cơ đối diện với những biến chứng nghiêm trọng. Lúc này, phẫu thuật cắt mộng là giải pháp điều trị tối ưu, giúp phục hồi tầm nhìn và cải thiện tính thẩm mỹ cho đôi mắt.

Các bước điều trị mộng thịt trong mắt thường bao gồm:

• Chủ động bảo vệ mắt khỏi tia UV, bụi, gió: Người bệnh được khuyến nghị đeo kính râm khi ra ngoài, vệ sinh mắt thường xuyên bằng nước muối sinh lý để hạn chế kích ứng và viêm nhiễm.

• Điều trị triệu chứng bằng thuốc: Sử dụng nước mắt nhân tạo, thuốc nhỏ kháng sinh nhẹ để làm dịu mắt, giảm kích thích. Khi có dấu hiệu viêm nặng, có thể dùng corticoid nhỏ mắt nhưng phải tuyệt đối tuân theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý lạm dụng.

• Phẫu thuật mộng thịt:

  • Trước đây, phương pháp cắt mộng đơn thuần (chỉ cắt bỏ phần mộng mà không ghép kết mạc) có tỷ lệ tái phát rất cao (40–60%), khiến người bệnh phải mổ lại nhiều lần.

  • Ngày nay, với sự phát triển của y học hiện đại, đa số bác sĩ chuyên khoa giác mạc sẽ lựa chọn cắt mộng kết hợp ghép kết mạc tự thân. Sau khi loại bỏ hoàn toàn mô mộng, bác sĩ lấy một mảnh kết mạc khỏe mạnh từ vùng mắt khác của bệnh nhân để ghép vào vị trí vừa phẫu thuật. Kỹ thuật này không chỉ làm giảm nguy cơ tái phát xuống mức dưới 5%, mà còn đem lại hiệu quả thẩm mỹ, giúp mắt phục hồi tự nhiên và nhanh chóng.

Tại Bệnh viện Mắt Đắk Lắk, phương pháp cắt mộng kết hợp ghép kết mạc tự thân đã và đang được áp dụng rộng rãi, mang lại sự an tâm và hài lòng cho người bệnh. Tuy nhiên, sau phẫu thuật, việc chăm sóc mắt đúng cách, tuân thủ lịch tái khám và hướng dẫn của bác sĩ là yếu tố then chốt giúp mắt lành nhanh, phòng ngừa biến chứng cũng như hạn chế tối đa nguy cơ mộng thịt tái phát.

6. Quy Trình Phẫu Thuật Mộng Thịt Trong Mắt

Phẫu thuật mộng thịt là một quy trình y khoa an toàn, hiện đại, giúp loại bỏ phần mô kết mạc tăng sinh bất thường, bảo vệ thị lực và đảm bảo tính thẩm mỹ cho người bệnh. Toàn bộ quá trình thường được tiến hành qua 3 giai đoạn chính:

B1: Chuẩn Bị Trước Phẫu Thuật

• Thăm khám & đánh giá chuyên sâu:
  Trước tiên, bác sĩ chuyên khoa mắt sẽ tiến hành thăm khám toàn diện, đánh giá mức độ phát triển của mộng thịt, xác định vị trí, diện tích mộng và tác động của nó lên giác mạc, thị lực. Đồng thời, bác sĩ kiểm tra các yếu tố nguy cơ, bệnh lý kèm theo để đảm bảo an toàn cho quá trình phẫu thuật.

• Tư vấn & hướng dẫn trước mổ:
  Người bệnh được tư vấn kỹ về phương pháp điều trị, lợi ích, rủi ro, các lưu ý cần thiết trước khi tiến hành mổ. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn:

  • Ngưng sử dụng kính áp tròng trước mổ một khoảng thời gian nhất định.

  • Ngừng một số loại thuốc nếu có chỉ định đặc biệt (ví dụ: thuốc chống đông).

  • Vệ sinh mắt sạch sẽ, không trang điểm hoặc bôi kem dưỡng vùng mắt vào ngày phẫu thuật.

  • Nhịn ăn/uống theo hướng dẫn nếu có chỉ định (thường không cần nhịn ăn với phẫu thuật gây tê tại chỗ).

B2 Thực Hiện Phẫu Thuật

• Gây tê cục bộ:
  Phẫu thuật mộng thịt thường được thực hiện dưới gây tê tại chỗ, đảm bảo người bệnh hoàn toàn không cảm thấy đau, vẫn tỉnh táo và thoải mái trong suốt ca mổ.

• Loại bỏ mộng thịt:
  Bác sĩ sử dụng các dụng cụ vi phẫu chuyên dụng hoặc laser (tùy điều kiện trang thiết bị và tình trạng bệnh lý) để cắt bỏ hoàn toàn phần mô mộng trên bề mặt giác mạc và kết mạc. Quá trình này đòi hỏi sự tinh tế và chính xác cao để hạn chế tổn thương mô lành xung quanh.

• Ghép kết mạc tự thân:
  Để giảm tối đa nguy cơ tái phát, bác sĩ thường sẽ lấy một mảnh kết mạc khỏe mạnh từ vùng mắt khác của chính người bệnh và ghép vào vị trí vừa cắt mộng. Mảnh ghép được cố định bằng chỉ tự tiêu hoặc keo sinh học, vừa tăng tính thẩm mỹ vừa giúp mô ghép mau lành.

B3 Chăm Sóc Và Theo Dõi Sau Phẫu Thuật

• Theo dõi tại bệnh viện:
  Sau mổ, người bệnh sẽ được nghỉ ngơi và theo dõi tại phòng hồi sức trong vài giờ để kiểm tra các phản ứng sau phẫu thuật. Đội ngũ y bác sĩ sẽ theo dõi sát các dấu hiệu nhiễm trùng, sưng, chảy máu hay các phản ứng bất thường khác.

• Chỉ định dùng thuốc:
  Bệnh nhân sẽ được kê đơn thuốc nhỏ mắt kháng sinh, chống viêm, giảm đau phù hợp, giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và thúc đẩy quá trình hồi phục.

• Hướng dẫn chăm sóc mắt tại nhà:
  Người bệnh cần giữ vệ sinh vùng mắt, hạn chế dụi mắt, tránh để nước bẩn hoặc xà phòng rơi vào mắt, đeo kính râm khi ra ngoài và tuyệt đối tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ.

• Tái khám định kỳ:
  Lịch tái khám sẽ được bác sĩ hẹn cụ thể để kiểm tra tiến triển của mắt, phát hiện và xử lý sớm nếu xuất hiện bất kỳ biến chứng nào như sưng đau kéo dài, nhiễm trùng, hoặc dấu hiệu tái phát.

7. Lưu Ý Sau Phẫu Thuật Mộng Thịt Trong Mắt

• Tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ: Dùng thuốc đúng liều lượng, không tự ý nhỏ các loại thuốc khác.

• Hạn chế dụi mắt, chà xát vùng mổ.

• Đeo kính râm khi ra ngoài: Bảo vệ mắt khỏi bụi, nắng, gió.

• Giữ vệ sinh mắt sạch sẽ, không để nước bẩn, xà phòng rơi vào mắt.

• Tái khám đúng lịch hẹn: Đây là yếu tố quan trọng giúp phát hiện và xử lý kịp thời các biến chứng nếu có.

8. Tại Sao Nên Phẫu Thuật Mộng Thịt Trong Mắt Ở Bệnh Viện Mắt Đắk Lắk

• Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm: Các bác sĩ chuyên khoa giác mạc, có nhiều năm kinh nghiệm phẫu thuật mộng thịt, từng tu nghiệp tại các bệnh viện lớn trong và ngoài nước.

• Trang thiết bị hiện đại: Ứng dụng các phương pháp phẫu thuật tiên tiến nhất, giảm thiểu tối đa tỷ lệ tái phát, đảm bảo an toàn và hiệu quả.

• Quy trình chăm sóc khép kín: Từ thăm khám, phẫu thuật, chăm sóc hậu phẫu và tái khám đều được thực hiện bài bản, chuyên nghiệp.

• Chi phí hợp lý, công khai: Bệnh viện luôn tư vấn rõ ràng, không phát sinh thêm chi phí ngoài dự kiến.

9. Giải Đáp Một Số Thắc Mắc Thường Gặp Về Phẫu Thuật Mộng Thịt Trong Mắt

Phẫu thuật mộng thịt có đau không?

Phẫu thuật được gây tê cục bộ nên bạn hoàn toàn không cảm thấy đau trong quá trình thực hiện. Sau mổ có thể hơi cộm hoặc chảy nước mắt nhẹ, cảm giác này sẽ giảm dần sau vài ngày.

Bao lâu thì mắt hồi phục sau phẫu thuật?

Thông thường, mắt sẽ hồi phục dần sau 1 – 2 tuần. Trong thời gian này, bạn cần tuân thủ chăm sóc và tái khám theo lịch.

Phẫu thuật mộng thịt có tái phát không?

Với phương pháp ghép kết mạc tự thân hiện đại, tỷ lệ tái phát giảm rất thấp (<5%), cao hơn nhiều so với phương pháp cũ.

Cần làm gì để phòng ngừa mộng thịt tái phát?

Sau phẫu thuật, nên đeo kính râm bảo vệ mắt, hạn chế tiếp xúc ánh nắng, bụi bặm, giữ vệ sinh mắt sạch sẽ và tái khám đúng lịch hẹn.

10. Liên Hệ Đặt Lịch Tư Vấn & Phẫu Thuật Mộng Thịt Trong Mắt

Nếu bạn hoặc người thân có các dấu hiệu nghi ngờ mộng thịt trong mắt, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được tư vấn, thăm khám và điều trị kịp thời.

BỆNH VIỆN MẮT ĐẮK LẮK

🏥 Địa chỉ: 90 Trần Phú, Phường Buôn Ma Thuột, Tỉnh Đắk Lắk
📞 Hotline: 0262 3616 666